De rol van het Ikaros gen bij therapie resistentie in leukemie

De rol van het Ikaros gen bij therapie resistentie in acute lymfatische leukemie

Samenvatting afgerond onderzoek
Bij 20% van de kinderen met acute lymfatische leukemie (ALL) keert de ziekte na verloop van tijd terug (recidief). Dit komt doordat een klein gedeelte van de leukemiecellen ongevoelig (resistent) blijkt te zijn geworden voor de medicijnen. De vooruitzichten voor deze kinderen zijn slecht. Door gericht onderzoek naar DNA afwijkingen in deze ongevoelige leukemiecellen kan er een beter inzicht verkregen worden in de processen in de cel die deze ongevoeligheid veroorzaken.

In ongeveer 8% van alle patiënten met ALL zijn er in het stukje DNA dat voor het Ikaros eiwit codeert afwijkingen aanwezig. Binnen de groep van ALL patiënten waarbij de ziekte na verloop van tijd is teruggekeerd bedraagt dit percentage maar liefst 30%. Dit wijst erop dat een verlies van een goed functionerend Ikaros eiwit verband houdt met het ontwikkelen ongevoeligheid voor de medicijnen en daardoor met een slecht verloop van de ziekte.

De resultaten van het onderzoek tonen aan dat afwijkingen in het Ikaros gen in leukemiecellen van groot belang zijn voor de overlevingskansen van kinderen met ALL. Kinderen met veranderingen in het Ikaros gen hebben een sterk verhoogde kans om te overlijden aan een recidief. Mede dankzij dit onderzoek kan er nu op het moment van diagnose bepaald worden of patiënten een verandering in het Ikaros gen hebben. Deze patiënten krijgen inmiddels een aangepaste (intensievere) behandeling volgens een landelijk SKION-protocol.

Verder blijkt uit dit onderzoek dat Ikaros invloed heeft op de gevoeligheid van leukemiecellen voor bepaalde vormen van chemotherapie, met name glucocorticoïden. Er bestaat nu meer duidelijkheid over waarom genetische veranderingen in het Ikaros gen vaker voorkomen in bepaalde agressieve vormen van ALL. Door de rol van Ikaros in leukemie cellen verder te onderzoeken, kan deze patiënten in de toekomst een nog betere behandeling geboden worden.

Onderzoeksnummer: 55
Centrum: Amalia Kinderziekenhuis – Radboudumc Nijmegen
Startjaar: 2009
Looptijd: 4 jaar
Totale kosten/bijdrage KiKa:  € 702.000